“Als je puur naar de relatief lage marges kijkt die in de paprikateelt worden gehaald, kun je concluderen dat je toch wel een beetje gek moet zijn om teler te worden”, begint Maikel van den Berg. Toch stapte hij in 2006 in Kwekerij Leo van den Berg, het paprikabedrijf van zijn vader. “Plantjes telen is mijn passie. Om een plant te zien groeien en bloeien vind ik geweldig. Maar wat dit vak voor mij ook aantrekkelijk maakt, is dat de tuinbouwsector zo ontzettend dynamisch is. Elke dag is anders en gemaakte keuzes op gebied van rassen of energie moeten telkens worden bijgesteld om het optimale resultaat te blijven behalen met de onderneming. Daarnaast geeft het mij een kick om een organisatie te bouwen die zelflerend is en waarin mensen zich echt kunnen ontwikkelen.” De ondernemer in Maikel kan ook slecht tegen zijn verlies, geeft hij aan. “Als iets niet goed gaat, voel ik juist een sterke drang om het op te lossen. Samen met een club enthousiaste mensen ben ik deze uitdaging dus vol vertrouwen aangegaan.”
Vrijheid geven
Sinds Maikel in het bedrijf van nu 9,1 hectare kwam, heeft hij met alle disciplines in het bedrijf wel kennisgemaakt. “Ik vind dat je als jonge medewerker alles aan den lijve moet ondervinden. Je moet als het ware verschillende fases doorlopen om gevoel te krijgen bij hetgeen je doet en om door te krijgen wat er voor nodig is om succesvol te zijn. Zo doe je iedere keer een stapje naar boven. Dat was voor mij zo en dat geldt ook voor andere mensen binnen het bedrijf.” De rol die Maikel op dit moment bekleedt, richt zich op de langetermijnplanning van de teelt binnen het bedrijf en de energiehandel. “Daarnaast vind ik het belangrijk om andere mensen te motiveren. Ik doe dat zogezegd door hen veel vrijheid en verantwoordelijkheid te geven. Wanneer je iemand vrijheid geeft en beoordeelt op de output en niet op de manier waarop iets gebeurt, dan gaat een medewerker leren van zijn fouten. Niemand wil tenslotte fouten maken.” Tegelijkertijd is Maikel ook van mening dat de medewerkers niet voor hem, maar de organisatie moeten willen werken. “Ik wil niet centraal staan. Het gaat erom dat we als organisatie rendement halen, zodat we verder kunnen investeren in onze toekomst. Er zijn bedrijven die bepaalde werkzaamheden niét uitvoeren wanneer de ondernemer op vakantie is. Terwijl dat voor het gewas wel beter zou zijn. Tja, dan zet je jezelf als ondernemer wel anders in de organisatie en laat je niet zien dat je écht vertrouwen hebt in je mensen. Juist door mensen verantwoordelijkheid te geven, voelen zij zich belangrijk binnen de organisatie, waardoor zij ook bereid zijn om harder te lopen voor die organisatie.”
Maikel is van mening dat zijn rol voor nu de beste keuze is voor het bedrijf. “Als daar meer ruimte voor was, zou ik de teelt persoonlijk wel willen uitbesteden. Zodat ik nóg meer bezig kan zijn met de strategie voor de lange termijn en met de verkoop, waar uiteindelijk ook mijn persoonlijke kwaliteiten liggen. Maar als ik op dit moment meer mensen moet aannemen, heb ik hogere kosten en gaat dus ook de kostprijs omhoog, wat ten koste gaat van het resultaat en dus van de organisatie als geheel. Dus is de manier waarop wij dit nu invullen, voor het bedrijf van vandaag het beste. Maar mogelijk verandert die situatie in de toekomst. Als ondernemer moet je dat moment kunnen herkennen en ook zo flexibel zijn om daarin mee te veranderen als dat nodig is. Daar is geen handleiding voor, dat is vooral gevoel, instinct waar je naar moet luisteren.” Volgens Maikel moet je als ondernemer echter niet alles zelf willen doen, net zo min als het nodig is om volledig grip op de organisatie te hebben. “Laat anderen op basis van hun verantwoordelijkheden ook keuzes maken die hén goed lijkt. Door mensen de mogelijkheid te geven om fouten te maken, kunnen ze groeien. Uiteindelijk wordt de organisatie daar alleen maar beter van.”
De jonge ondernemer geeft aan dat elke bedrijfsvoering in feite een proces is. “Wij doen de dingen die wij doen altijd bewust en denken waar mogelijk tien jaar vooruit. Ik heb het gevoel dat we nog steeds op koers liggen, maar ik zeg altijd: komt tijd, komt raad. Je moet je telkens blijven afvragen of je op de goede weg zit en of je de dingen doet die nodig zijn. En je moet niet bang zijn om zaken te veranderen als die beter zijn voor de onderneming.” De vraag ‘wat wordt de volgende stap?’ hoort volgens Maikel altijd centraal te staan. “En zet je in je eentje kleine stapjes of gezamenlijk grote stappen? Want samenwerking kán ook het antwoord zijn voor de toekomst, dus moet je daar wel voor open staan. Het is een lastige keuze die ik zelf nog niet heb gemaakt. Eerst wil ik daar een goed beeld en gevoel bij hebben. Dat doe je door eerst te bepalen wat jouw eigen behoeften zijn en dan in de markt op zoek te gaan naar partijen die dezelfde behoeftes hebben, maar daar niet individueel in willen investeren. Als je elkaar op dat vlak sterker kunt maken, is samenwerking een optie.”
In 2026…
Gevraagd naar hoe Kwekerij Leo van den Berg er in 2026 uitziet, is Maikel duidelijk. “We zijn dan nog steeds een familiebedrijf met een goede taakverdeling, maar zullen meer met eigen klanten werken. We zullen de markt meer moeten laten bepalen wat en hoeveel we telen, letterlijk vraag gestuurd. Daarnaast verwacht ik ook bezig te zijn met de verkoop om zoveel mogelijk aan de klantwensen te kunnen voldoen. Er zijn nu ondernemingen waar maar twee keer per jaar wordt vergaderd over verkoop. Die zijn dus omgerekend vier uur per jaar bezig met de vraag waar hun producten heen gaan. Dat is een situatie die naar mijn mening niet meer van deze tijd is en die ook niet vol te houden is als je een succesvolle onderneming wilt runnen. Maar om te kunnen focussen op verkoop, moet je binnen de organisatie wel keuzes durven maken. Voor de toekomst van het bedrijf en daarmee ook voor jezelf.”
Zoals gezegd zitten Maikel en zijn vader Leo nog vol in een overgangsfase, waarbij de kwekerij uiteindelijk volledig moet overgaan van vader op zoon. “We hebben een gezond bedrijf, maar bedrijfsovername in de tuinbouw blijft enorm kapitaalintensief. Dat maakt het lastig”, zegt Maikel. “Desondanks lijkt het erop dat de overdracht op korte termijn kan gaan lukken. Wat jammer is, is dat de ontwikkeling van het bedrijf daar wel onder gebukt gaat. Het liefst investeer ik verder in het bedrijf, maar om de overgang zo succesvol mogelijk te laten verlopen, is het gepast om nu pas op de plaats te maken. Hoe moeilijk dat voor een ondernemer ook is. Maar op termijn zal ook dat in het belang van de onderneming zijn. Want als de overgang straks een feit is, zal het bedrijf op de manier waarop we het nu aanpakken waarschijnlijk nog steeds gezond zijn. En vanuit die situatie is het voor mij ook makkelijker om in de toekomst te investeren en door te groeien.”
Onderneming2026.nl is een initiatief van Coalitie HOT. Coalitie HOT wordt gevormd door Federatie VruchtgroenteOrganisaties, Royal FloraHolland, Rabobank, Ministerie van Economische Zaken, Provincie Zuid-Holland, Provincie Noord-Holland, Provincie Limburg en gemeente Westland.
Reacties (0)
Er zijn nog geen reacties