Coalitie HOT krant - 2019-02

2 dat te smal is of het vrachtverkeer dat continu langskomt, vertelt Van Velden. “Als ondernemer moet je het daar maar gewoon mee doen, heeft de ervaring geleerd. Maar toen we praatten over wat men graag anders zou zien en hoe dit volgens hen moet worden bereikt, werden plots ook kansen gezien. Vooral het perspectief van een integrale aanpak sprak bijzonder aan.” Wat daarbij meespeelde, is dat ook de wetgeving gaat veranderen. “Er komt een omgevingswet waarbij participatie een van de pijlers is”, aldus Van Velden. “Het huidige beeld van de gemeenteambtenaar die veelal bepaalt hoe een gebied eruit komt te zien, zal veranderen. Straks moet juist van onderuit worden gedacht om te bepalen wat de wensen van de betrokkenen voor een gebied zijn. Op die manier ontstaat maatschappelijk draagvlak en kan de lokale overheid de plannen op basis daarvan verder uitwerken. Het besef dat je als ondernemers met elkaar plannen kunt maken voor de toekomst in combinatie met het feit dat de overheid open staat voor deze aanpak, heeft in feite geleid tot de aftrap van het proces Broekpolder 2040.” De vier ondernemers die aan de eerste gesprekken deelnamen, wezen elk drie ondernemers aan. “Toen zaten we opeens met zestien mensen aan tafel. We hebben hen dezelfde vragen gesteld en kregen aanvankelijk dezelfde sceptische reacties terug. Maar ook die gesprekken sloegen in positieve zin om. Daarom hebben we die twaalf ondernemers ook weer gevraagd om drie andere ondernemers aan te wijzen en zo kreeg de groep in korte tijd steeds meer body. Allemaal vooruitstrevende ondernemers met ambitie. Vervolgens hebben we gemeente en provincie aan tafel uitgenodigd en al snel ontstond ook daar het gevoel van ‘dit willen we samen doen.’ Een hele nieuwe situatie dus, want vaak staan ondernemers en overheden tegenover elkaar en niet naast elkaar. Maar door het gemeenschappelijk belang zie je dat betrokken partijen kansen zien. Een bijzonder proces.” Prettig om gevoelens te delen Inmiddels zaten dertig ondernemers, de gemeente Westland en de provincie Zuid- Holland aan één tafel. Toch werd al snel geconcludeerd dat die groep nog breder moest worden om het écht anders te kunnen doen. “We hebben iedereen in het gebied benaderd, bij elkaar zo’n 100 bedrijven en 65 huiseigenaren, en voor hen zes kantinebijeenkomsten georganiseerd. We hebben uitgelegd welk proces we willen doorlopen en aangegeven dat er nog geen plannen zijn. In totaal zijn 70 ondernemers naar de bijeenkomsten geweest en 35 huiseigenaren. Een goede opkomst waar wij blij verrast mee waren”, aldus Van Velden. Hij geeft aan dat de aanwezigen eerst zichzelf voorstelden en hen gevraagd werd wat hen bindt met de Broekpolder. “Daar bleken best verschillen te zitten. Om te beginnen voelt niet iedereen zich heel specifiek ‘Broekpoldernaar’. Dat heeft veelal met generaties en herkomst te maken. Zo kozen enkele siertelers dit gebied enkel vanwege de ligging ten opzichte van de veiling, maar zijn er ook weer ondernemers die zich het prima vinden elders gevestigd te zijn. Het was heel prettig om die gevoelens en argumenten met elkaar te delen. Dit geeft inzicht in ieders motivatie en het brengt de betrokkenen dichter bij elkaar.” De aanwezigen werden tijdens de kantinebijeenkomsten ook gevraagd naar wat zij graag anders zouden willen zien. “Mensen deelden hun eigen verhalen en problemen. Zoals een bewoonster die weet dat zij twee bedrijven naast haar huis belemmert om te groeien in de toekomst, terwijl zij hen helemaal niet in de weg wíl zitten. Tegelijkertijd wil zij zelf ook de Broekpolder niet verlaten omdat zij daar zo fijn woont. Al pratende komen huiseigenaren en ondernemers dan tot oplossingen. En omdat alle betrokkenen heel veel begrip voor elkaar bleken te hebben, ontstond al vrij snel een ‘wij’-gevoel.” Aanhaken wanneer men wil Van Velden geeft aan dat de aanwezigen na afloop van de bijeenkomsten aangaven een goed gevoel te hebben bij het ingezette proces. In totaal lieten 70 ondernemers en 35 huiseigenaren weten betrokken te willen blijven. De stap die volgde, was het ophalen van aanvullende data bij deze mensen. “Samen met Wageningen University & Research hebben we een enquête opgesteld om informatie te verzamelen. Onder meer over de omstandigheden waarin de bedrijven verkeren, de toekomstvisie van ondernemers en de mening van bewoners over hun leefomgeving. Ook hebben we iedereen gevraagd naar de mate waarin en de wijze waarop zij betrokken willen blijven bij dit proces.” Ook mensen die eerder niet bij de bijeenkomsten aanwezig waren, werden aangeschreven. “Want iedereen kan aanhaken wanneer hij wil, laat dat duidelijk zijn. We verwachten ook dat meer mensen zich zullen melden als een en ander meer concreet wordt. Want uiteindelijk hebben we het tot nu enkel over de zachte kant gehad, niet over de harde kant, de concrete plannen. Uiteindelijk hebben 44 ondernemers en 11 huiseigenaren aangegeven actief mee te willen doen in het proces. Anderen kiezen ervoor om puur geïnformeerd te blijven over de voortgang. Diegenen die actief blijven meedoen, hebben we ook om een financiële bijdrage gevraagd.” Op 6 juni 2019 werd het proces vervolgd met een zogenoemde droombijeenkomst voor alle actief betrokkenen in het gebied. De bijeenkomst werd gefaciliteerd door de provincie. Naast de actief betrokkenen werden ook andere belanghebbenden in het gebied uitgenodigd, zoals het waterschap, Glastuinbouw Nederland en Energie Transitie Partners. De gemeente Westland en de provincie Zuid-Holland waren eveneens van de partij, echter niet in hun rol als procesbegeleider maar als belanghebbende in de Broekpolder. “Een gemêleerd gezelschap dat met elkaar ging dromen over de toekomst”, licht Van Velden toe. “Waar de zes kantinebijeenkomsten vooral gingen over het nu, stond tijdens de droombijeenkomst de toekomst centraal. Doel één was het gevoel creëren dat we écht samen bezig zijn, doel twee was om te komen tot een gezamenlijke droom. We praatten daarom in groepjes over onze dromen om zo de thema’s te benoemen die belangrijk zijn. En er waren tekenaars aanwezig om al die dromen ook visueel te maken en beter over te brengen op alle deelnemers. Dat werkte heel goed. We wilden voorkomen dat de droombijeenkomst luchtfietserij werd, dit borgden we door vooraf duidelijk te maken wat de bedoeling was en tevens het proces erna te schetsen. Zo konden we heel gericht met elkaar aan de slag. Iedereen besefte zich hoe waardevol het was om die gezamenlijke droom te formuleren omdat je dan een stip aan de horizon hebt. Maar we hebben van het begin af aan duidelijk gemaakt dat de snelheid er wel in moet blijven. De dromen moeten nu dus ook tot concrete plannen leiden.” Energie niet verliezen Hoe die concrete plannen eruit gaan zien, zal tegen het einde van dit jaar duidelijk moeten worden. “De kantinebijeenkomsten waren in maart, in juni zijn we gaan dromen en de tweede helft van het jaar gaan we helemaal gebruiken om te concretiseren”, benadrukt Van Velden. “In 2020 willen we de eerste resultaten kunnen tonen om de energie van alle betrokkenen er in te houden. Het bewaken van de snelheid en de voortgang is dus onze belangrijkste rol als HOT.” Van Velden is enthousiast over het proces tot nu toe. “Ik krijg er heel veel energie van en ik merk dat ook aan andere betrokkenen. Deze manier van werken is voor iedereen nieuw. Het is geen uitgetekend of vooraf bedacht proces. Het proces ontstaat gaandeweg doordat je met elkaar in gesprek blijft en een gezamenlijk doel formuleert. Ook voor de gemeente Westland en provincie Zuid Holland is het met oog op de aankomende omgevingswet een mooie testcase. Zij ervaren nu al hoe het is om een dergelijk proces door middel van participatie vorm te geven. Ongetwijfeld volgen er nog lastige periodes zodra we bij de uitvoering aankomen. Je kunt tenslotte nooit iedereen volledig tevreden stellen. Maar door de korte lijnen en de brede betrokkenheid, kun je problemen die zich gaan voordoen wel bespreekbaar maken om samen tot oplossingen te komen.” Bovendien denkt Van Velden dat het Broekpolder 2040-proces een aanpak kan zijn voor andere tuinbouwgebieden in Nederland. “De uitvoering zal per gebied verschillen, maar de kern is dat je start bij de direct betrokkenen. Gedragenheid, data en openheid moeten feitelijk het fundament vormen. Vanuit HOT of straks vanuit Greenports Nederland (zie pagina 5) worden volgend jaar ook graag andere gebieden op een soortgelijke manier opgepakt als de betrokkenen daarvoor open staan. ● ‘De dromen moeten wel tot concrete plannen leiden’